Þingflokkur Samfylkingarinnar telur fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar byggja á óraunhæfum forsendum og telur að hún muni ýta enn frekar undir ójöfnuð í íslensku samfélagi. Þetta kemur fram í fréttatilkynningu frá þingflokknum.
Í tilkynningunni segir að þrátt fyrir fjölmargar og grafalvarlegar athugasemdir, frá mörgum umsagnaraðilum, við tæplega 5.000 milljarða króna fjármálaáætlun ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur ætli stjórnin ekki að hnika til krónu. Þá segir að flestir umsagnaraðilar séu sammála um að forsendur áætluninarinnar séu fullkomlega óraunsæjar þar sem þær byggi á að hér verði 13 ára samfleytt hagvaxtarskeið sem aldrei hafi gerst í sögu Íslandsbyggðar. Einnig segir í tilkynningunni “ gert ráð fyrir óbreyttu raungengi krónunnar næstu 5 árin en raungengið hefur aldrei verið eins sterkt og nú er. Við slíkar aðstæður hefur gengið alltaf fallið sem hefur bein áhrif á hagvöxt, verðbólgu, vexti, skatttekjur, einkaneyslu o.s.frv. Forsvarsmenn Samtaka iðnaðarins í umfjöllun sinni lýstu því að reka íslenskt fyrirtæki í samkeppni við erlend fyrirtæki væri eins og „að búa í harmonikku á sveitaballi“.
Þau helstu atriði sem þingflokkur Samfylkingarinnar telur gagnrýniverð eru:
- Sett er þak á þá fjármuni sem eiga að renna til barnabóta og vaxtabóta sem er ekki krónu hærri en það sem nú rennur til þessara mikilvægu úrræða velferðarkerfisins.
- Landspítalinn telur sig þurfa um 87 milljarða kr. til viðbótar samanlagt næstu fimm árin og strax á næsta ári um 5,4 milljarða sem er „algjört lágmark“ til að mæta núverandi þörf.
- Fjármunir sem renna til aldraðra eru fyrst og fremst vegna fjölgunar í þeim hópi og enn eru ekki tryggðir nægjanlegir fjármunir til reksturs hjúkrunarheimila.
- Gert er ráð fyrir einungis um 4 milljarða kr. aukningu til öryrkja umfram þá fjármuni sem bætast við vegna fjölgunar í þeim hópi. Slík upphæð er um einn þriðji af því sem afnám svokallaðrar „krónu-á-móti-krónu“ getur kostað fyrir utan aðrar kjarabætur sem öryrkjar hafa verið að kalla eftir.
- Fjármunir sem renna til framhaldsskólanna er einungis það fé sem sparaðist vegna styttingar námstíma til stúdentsprófs. Því hafði verið lofað af fyrrverandi ríkisstjórn og getur því alls ekki kallast stórsókn í menntamálum eins og ríkisstjórnarflokkarnir vilja vera láta.
- Háskólastigið fær minna en helming af því sem lofað er í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarflokkanna.
- Helmingi minna fjármagn rennur í uppbyggingu leiguíbúða en nú er gert.
- Boðuð er skattastefna sem færir tekjuháum einstaklingum þrisvar sinnum meiri skattalækkun en þeim sem minnst hafa. Þá er lækkun skatta á banka sett í forgang.
- Framlög til menningar, lista, íþrótta- og æskulýðsmála lækka næstu fimm árin.
- Fjárframlög til samgöngumála á tímabilinu ná ekki einu sinni 10 ára meðaltali fjármagns í þennan málaflokk og eru einungis svipuð og þau hafa verið undanfarin 5 ár.
- Samneyslan (neysla hins opinbera) dregst saman næstu fimm árin þrátt fyrir orð forsætisráðherra fyrir nokkrum mánuðum um að samneyslan ætti að aukast vegna innviðauppbyggingar og breyttrar aldurssamsetningar þjóðarinnar.
Í tilkynningunni telur þingflokkurinn upp þær leiðir sem hann telur vera farsælli en þær eru:
- Framlög aukin um 6 milljarða til Landspítalans og Sjúkrahússins á Akureyri.
- Framlög til barnabóta aukin um 3 milljarða kr. og vaxtabóta um 2 milljarða kr.
- Framlög til framhaldsskóla aukist um 400 millj. kr. og háskóla um 3 milljarðar kr. 1 milljarð bætt inn í átak í samgöngumálum.
- Framlög til að bæta kjör aldraðra aukist um 1,5 millj. kr.
- Framlög í málefni öryrkja aukist um 3 milljarð króna til að mæta afnámi krónu-á-móti-krónu skerðingunni.
- Stofnframlög til almennra íbúða aukist um 1,5 milljarða kr.
- Framlög til heilbrigðisþjónustu á landsbyggðinni aukist um 500 milljónir kr. Heilsugæslan efld með 400 milljónir kr. viðbót.
- Framlög til þróunarsamvinnu aukin um 900 millj. kr Þingflokkurinn segir að áhrif breytingartillagna Samfylkingarinnar séu rúmlega 23 milljarða kr. og yrðu að fullu fjármagnaðar með annarri forgangsröðun í skattamálum. Með því að falla frá 1%-stigs lækkun tekjuskatts hefði ríkissjóður um 14 milljarða króna meira á milli handanna á ári. Þá kosti fyrirhuguð niðurfelling bankaskattsins 7,3 milljarða og afnám samsköttunar færir ríkinu um 2,7 milljarð króna.
Ágúst Ólafur Ágústsson þingmaður Samfylkingarinnar var gestur í síðdegisútvarpinu í dag þar sem hann fór meðal annars yfir gagnrýni þingflokksins á fjármálaáætlunina.