Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra.
Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra undirstrikaði þýðingu EES-samningsins fyrir Ísland um leið og hann hvatti til stöðugrar árvekni og endurmats í ræðu sem hann flutti á málstofu í Háskólanum í Reykjavík í gær. Ráðherra varaði við að um þessar mundir væri sótt að samningnum úr tveimur ólíkum áttum og við því yrði að bregðast.
Í ár er aldarfjórðungur liðinn frá gildistöku samningsins um Evrópska efnahagssvæðið. Af því tilefni gekkst Alþjóða- og Evrópuréttarstofnun Háskólans í Reykjavík, í samvinnu við utanríkisráðuneytið og sendinefnd ESB á Íslandi, fyrir málstofu um áhrif EES-samningsins á íslenskt samfélag.
Guðlaugur Þór Þórðarson utanríkisráðherra flutti upphafsræðu fundarins þar sem hann áréttaði mikilvægi EES-samningsins fyrir Ísland á fjölmörgum sviðum. „Það var mikið gæfuspor á 75 ára afmæli fullveldisins að við skyldum nýta forræði okkar yfir eigin málum til að gera alþjóðasamning á okkar eigin forsendum, sérsniðinn að okkar hagsmunum,“ sagði utanríkisráðherra.
Í ræðunni benti Guðlaugur Þór meðal annars á að EES-samningurinn fæli í sér nánast óheftan aðgang að einum stærsta markaði heims og veitti Íslendingum tækifæri til búsetu og atvinnu hvarvetna á EES-svæðinu. Um leið gæti Ísland staðið fyrir utan þau svið þar sem hagsmunir Íslands færu ekki saman við hagsmuni ESB, til dæmis á sviði sjávarútvegs og landbúnaðarmála. „Hvort sem horfum á málin sem neytendur, atvinnurekendur, innflytjendur, útflytjendur, launþegar, fræðimenn eða námsmenn, þá er svo margt í okkar umhverfi og í daglegu lífi sem við teljum sjálfsagt en er í reynd grundvallað á þeim réttindum sem við njótum samkvæmt EES-samningnum,“ segir í ræðu ráðherra.
Utanríkisráðherra vék því næst að því að þrátt fyrir þetta ætti EES-samningurinn sér óvildarmenn. Annars vegar hefðu ESB-sinnar lengi reynt að grafa undan samningnum, meðal annars með fullyrðingum um að Ísland innleiddi 80-90 prósent af löggjöf sambandsins. „Á fyrsta ári mínu sem utanríkisráðherra lét ég gera úttekt á þessu og þá kemur í ljós, svart á hvítu, að frá gildistöku samningsins árið 1994 og til ársloka 2016 þurftum við Íslendingar að innleiða 13,4 prósent af gerðum Evrópusambandsins,“ sagði Guðlaugur Þór í ræðunni og benti um leið á að þrettán kaflar ESB-löggjafarinnar stæðu alfarið utan EES-samningsins.
