Sérfræðingar vara við því að fullgilding heimsfaraldurssáttmála Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) og breytingar á alþjóðaheilbrigðisreglugerð stofnunarinnar gætu svipt þjóðríkja og komið ákvörðunarvaldi um lýðheilsu í hendur WHO og forstjóra hennar. Fyrirhugað er að taka ákvarðanir um þessar breytingar á þingi WHO þann 23. – 30. maí n.k.
Síðari hluta greinarinnar má lesa hér. The Defender segir frá: Tvær nefndir Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) komu nýlega saman til að ræða fyrirhugaðar breytingar á alþjóðaheilbrigðisreglugerðinni IHR (2005) og „núlluppkast“ að nýjum alþjóðlegum „farsóttarsáttmála.“ Fjölmiðlar hafa fyrst og fremst einbeitt sér að farsóttarsáttmálanum, þar sem Biden-stjórnin staðfesti nýlega skuldbindingu sína um að ganga frá honum og Associated Press (AP) greindi frá því, að sáttmálinn myndi ekki ógna fullveldi þjóðarinnar. Hins vegar vara sumir sérfræðingar almenning við og segja að meiri áhyggjur eigi að hafa vegna fyrirhugaðra breytinga á alþjóðaheilbrigðisreglugerðinni IHR – sem líklegra er að verði samþykktar – þar sem þær myndu veita WHO áður óþekkt vald yfir innlendum stjórnvöldum og hnekkja fullveldi þjóðríkja. Sérfræðingar segja einnig, að skýr munur sé á fyrirhuguðum IHR breytingum og farsóttarsáttmálanum, jafnvel þó að þessu tvennu sé oft blandað saman í opinberri umræðu. Fyrri útgáfur af IHR hafa verið til staðar síðan 1969. Núverandi útgáfa var fyrst lögfest árið 2005, í kjölfar SARS-CoV-1 .
IHR breytingarnar „skýr og yfirstandandi hætta“
Höfundurinn og rannsakandinn James Roguski segir:
„Svo virðist sem næstum allir eigi í erfiðleikum með að viðhalda skýrleika á milli fyrirhugaðra breytinga á alþjóðlegu heilbrigðisreglugerðinni og fyrirhugaðs ‘Farsóttarsáttmála’.“
Roguski, sem hefur rannsakað báðar tillögurnar ítarlega, skrifaði nýlega á bloggsíðu sinni að „Núlluppkast“ farsóttarsáttmálans „sé raunverulegur hlutur“ en samtímis „vel unnin tálbeita“ sem er hönnuð til að draga athyglina frá fyrirhuguðum breytingum á IHR. Hann kallaði þessar breytingar – sem vinnuhópur WHO um breytingar á alþjóðlegum heilbrigðisreglugerðum (2005) ræddi 20.-24. febrúar – „skýr og yfirstandandi hætta.“
Krefjast uppbyggingu „samstarfseftirlits“ og þvingandi skyldu þjóða
Samkvæmt Reclaim the Net, er WHO, með fyrirhuguðum breytingum á IHR „að þrýsta á um að stórauka eftirlitsvald sitt m.a. með kröfu um að þjóðir byggi upp „samstarfseftirlit.“ Embættismenn alþjóða heilbrigðisstofnunarinnar, sem enginn hefur kosið, vilja einnig aukin áhrif stofnunarinnar á „röngum upplýsingum“ og „falsupplýsingum“ í gegnum breytingartillögurnar. Samkvæmt Brownstone stofnuninni þýða breytingartillögurnar
„Útvíkkun á skilgreiningu á heimsfaraldri [og] heilsufarsástandi og rætt um „möguleika“ á tjóni frekar en „raunverulegt tjón“ og myndu breyta reglum IHR fyrir ríki úr „ekki -bindandi“ í skyldubundnar.“
Framkvæmdastjóri Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar fær vald til að „lýsa einhliða yfir neyðartilvikum og veita WHO stjórn yfir ákveðnum verkfærum í landinu.“
Helstu ástæður til að leggjast gegn breytingunum
Alls hafa verið lagðar til 307 breytingar á IHR. Roguski tók saman lista yfir 10 helstu ástæðurnar fyrir því að vera á móti breytingunum. Þar á meðal eru:
- Breyting á WHO „úr ráðgefandi stofnun … í stjórnunarstofnun þar sem yfirlýsingar verða lagalega bindandi.“ (1. og 42. gr.)
- Fjarlægja orð sem varðveita „virðingu fyrir reisn, mannréttindum og grundvallarfrelsi fólks.“ (3. gr.)
- Veita WHO „heimild til að krefjast læknisskoðunar, sannana á fyrirbyggjandi meðferð, sannana á bólusetningu og að innleiða snertispor, sóttkví og meðferð.“ (18. gr.)
- Stofna „kerfi alþjóðlegra heilbrigðisvottorða á stafrænu eða pappírsformi.“ (Margar greinar og viðaukar)
- Veita neyðarnefnd Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar „vald til að hnekkja ákvörðunum sem fullvalda þjóðir taka varðandi heilbrigðisráðstafanir.“ (43. gr.)
ESB þrýstir á að tekið verði upp alþjóða stafrænt heilbrigðisvottorð (bólupassi)
Í viðtali við The Defender benti Roguski á mikinn þrýsting í tillögunum að koma á alþjóðlegu heilbrigðisvottorði (bólupassa), sem lagt er til í breytingartillögum IHR. Roguski sagði að fyrirhugaðar breytingar á IHR gefi til kynna að verið sé að reyna að „innleiða alþjóðlegt stafrænt heilbrigðisvottorð:“
„Þeir vilja virkilega alþjóðlegt stafrænt heilbrigðisvottorð. Þrýstingurinn kemur fyrst og fremst frá Evrópusambandinu.“
Tékkland lagði til í grein 23 fyrir hönd ESB, „heilbrigðisráðstafanir við komu og brottför“ þar sem kallaði eftir skilríkjum farþega „sem innihalda upplýsingar um áfangastað ferðalanga“ helst á stafrænu formi „í þeim tilgangi að spora sambönd viðkomandi við aðra.“ Þeir lögðu einnig til að heilbrigðisþing Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar samþykki:
„Samvinnu við Alþjóðaflugmálastofnunina [ICAO] … og aðrar viðeigandi stofnanir um þær kröfur sem skjöl á stafrænu formi eða pappír skulu uppfylla varðandi samvirkni upplýsingatæknikerfa, tæknilega kröfur um heilbrigðisskjöl, svo og öryggisráðstafanir til að draga úr hættu á misnotkun og fölsun.“
WHO skráir Alþjóðaflugmálastofnunina sem opinberlega viðurkenndan „hagsmunaaðila“
Með vísan til 36. greinar um „bólusetningarvottorð eða aðra fyrirbyggjandi meðferð“ lögðu Tékkland og ESB til, að gögn um bólusetningu og einnig „prófvottorð og endurheimtarvottorð“ í þeim tilvikum
„þar sem bólusetning eða fyrirbyggjandi meðferð hefur ekki enn verið gerð vegna sjúkdóms sem neyðarástandi hefur verið lýst yfir vegna lýðheilsu sem alþjóðlegum áhyggjum [PHEIC].“
PHEIC er opinbert heiti á alþjóðlegri heimsfaraldursyfirlýsingu frá WHO. IHR (2005) skilgreinir það sem „óvenjulegan atburð sem skapar lýðheilsuáhættu fyrir önnur ríki með alþjóðlegri útbreiðslu sjúkdóma og hugsanlega krefst samræmdra alþjóðlegra viðbragða.“
Rússneska sambandsríkið lagði til í 23. grein sem innihélt „upplýsingar um ferðaáætlun ferðamanna til að ganga úr skugga um hvort ferðast hafi verið á eða nálægt viðkomandi svæði eða önnur möguleg snerting við sýkingu eða mengun fyrir komu, svo og upplýsingar um heilsufar ferðamanna á skjölum, ef þeirra er krafist samkvæmt reglugerð þessari.“
Mörg ríki krefjast bólupassa ferðamanna
Samkvæmt tillögu Rússlands felur þetta í sér gögn á stafrænu eða pappírsformi, sem innihalda upplýsingar um rannsóknarstofupróf, þar á meðal gögn sem innihalda upplýsingar um rannsóknarstofupróf fyrir sýkla og/eða upplýsingar um bólusetningu gegn sjúkdómum. Úrúgvæ, fyrir hönd Argentínu, Paragvæ og Brasilíu, lagði til fyrirkomulag til að þróa og beita heilsulýsingu ferðalanga í alþjóðlegu neyðarástandi vegna lýðheilsu sem er alþjóðlegt áhyggjuefni … til að veita betri upplýsingar um ferðaáætlun, möguleg einkenni sem gætu komið fram eða hvers kyns forvarnarráðstafanir sem farið hefur verið eftir. Indónesía lagði til reglugerðir sem skilyrði fyrir komu ferðamanna að þeir hefðu gögn sem sönnuðu „bólusetningu eða aðra fyrirbyggjandi meðferð… þegar nauðsynlegt er til að ákvarða hvort lýðheilsa áhætta er til staðar.“
Hér fyrir neðan má sjá hinar hættulegu breytingartillögur á alþjóða heilbrigðisreglugerðinni IHR og þar fyrir neðan „núlluppkast“ að farsóttarsáttmála eða Heimsfaraldurssáttmálanum
